Skarb Państwa a budżet państwa.
Skarb Państwa a budżet państwa.
Skarb państwa to instytucja, z reguły osoba prawna, reprezentująca w obrocie prawnym państwo jako właściciela majątku państwa, z wyłączaniem tej jego części, która pozostaje we władaniu innych państw, osób prywatnych (przedsiębiorstw, banków państwowych), w Polsce – Minister Skarbu. Skarb Państwa jest w Polsce instytucją prawna wysypującą w stosunkach cywilnoprawnych jako podmiot praw i obowiązków dotyczących tej części mienia państwowego, która nie pozostaje pod zarządem innych państwowych osób prawnych.
Jako podmiot praw i obowiązków Skarb Państwa dysponuje zasobami finansowymi budżetu państwa.
Skarb Państwa w ujęciu
podmiotowym – państwo jako właściciel majątku,
przedmiotowym – obejmuje majątek państwa wraz z jego zobowiązaniami i należnościami,
instytucjonalnym – oznacza odrębny urząd państwa zajmujący się sprawami majątkowymi państwa,
Funkcje Skarbu Państwa:
kasjera – ma za zadanie pobieranie i wypłacanie środków pieniężnych podczas wykonywania operacji finansowych oraz czuwanie nad prawidłowością wykorzystywania tych środków. Wiąże się ta funkcja również z koniecznością utrzymywania płynności czyli zdolności do terminowego regulowania zobowiązań państwa,
bankiera – Skarb Państwa gromadzi i dokonuje dystrybucji środków pieniężnych. Wykonuje działania upodabniające go do banku komercyjnego i banku Centralnego (interwencja w obieg pieniądza). Skarb Państwa może udzielać kredytów dla przedsiębiorstw, których rozwój uzna za pożądany na zasadach preferencyjnych,
inwestora – Skarb Państwa dostarcza kapitału, gdy rynek komercyjny oferuje go na mniej korzystnych warunkach,
poręczyciela – jako podmiot poręczający w sferze różnych operacji finansowych,
majątkowa – zarządza majątkiem państwa,
Budżet państwa – scentralizowany fundusz publiczny służący gromadzeniu środków publicznych w związku z funkcjami państwa. Podstawa tworzenia budżetu państwa jest przyjmowana przez Parlament, który upoważnia rząd do realizacji określonych w ustawie dochodów i wydatków. W tym sensie budżet państwa jest aktem prawnym o okr4eślonym czasie obowiązywania. Cele i zadania państwa realizowane za pomocą budżetu muszą być z góry określone.
Budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów państwowej sfery budżetowej, czyli:
organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa,
sądów i trybunałów,
administracji rządowej,
Funkcje budżetu państwa:
redystrybucyjna (rozdzielcza) – polega na przejmowaniu przez Skarb Państwa części środków pieniężnych od przedsiębiorców i ludności oraz na rozdzielaniu ich na określone cele,
stabilizacyjna ( wyrównawcza) – polega na wykorzystaniu dochodów i wydatków budżetowych do kształtowania sytuacji społeczno-ekonomicznej kraju np. przeciwdziałanie inflacji,
alokacyjna – polega na tym, że państwo wpływa na alokację czynników wytwórczych i wytworzonych produktów,
fiskalna – wynika z polityki skarbowej państwa zmierzającej do osiągnięcia jak największych wpływów z podatków i opłat, pozwalających pokryć wydatki uważane za społecznie niezbędne,
stymulacyjna – wiąże się z oddziaływaniem państwa pobudzającym lub hamującym określone zjawiska i procesy gospodarcze,
kontrolna – wiąże się z jego funkcją rozdzielczą i polega na kontroli gromadzenia dochodów ora kontroli ich redystrybucji w celu pokrycia ewentualnych nieprawidłowości,
W świetle przedstawionych informacji można stwierdzić, że nie należy utożsamiać Skarbu Państwa z budżetem państwa. Pomijając oczywistą kwestię, że nie można tego czynić w ujęciu podmiotowym i instytucjonalnym należy wskazać na brak podstaw ku temu także w ujęciu przedmiotowym Skarbu Państwa. Instytucja ta zajmująca się mieniem państwa w szerokim tego słowa znaczeniu, pełniąca w niektórych krajach także czynności kasjera i bankiera wyraźnie wykracza poza gospodarkę budżetową związaną z gromadzeniem dochodów i wydatków budżetowych państwa, ujmowanych corocznie w ustawie budżetowej. Operacje Skarbu Państwa oraz ich cele są wprawdzie realizowane w powiązaniu lub nawet poprzez gospodarkę budżetową, ale także w znacznej mierze poza nią.
Filed under: notatki